Voor iedere goedhorende kunnen bepaalde geluiden al hinderlijk zijn, bijvoorbeeld het geluid van een vrachtauto die met gierende remmen tot stilstand komt, een opgevoerde brommer, een zaagmachine, een deur die hard wordt dichtgeknald.
Maar mensen met hyperacusis ervaren daarentegen veel meer geluiden als te sterk en onaangenaam omdat hun tolerantie voor geluid schrikbarend is afgenomen.

Voor deze mensen zijn heel gewone geluiden vaak niet te verdragen. Denk maar aan een lopende kraan, een wc die doorgetrokken wordt, het gerammel van de afwas, schreeuwende kinderen, het muziekje in de wachtkamer van de dokter enz.
Bij sommige mensen doet dit soort geluiden zelfs pijn aan de oren.

Dynamisch bereik.

De oren van mensen met hyperacusis hebben hun zogenaamd “dynamisch bereik” verloren. Dit is het vermogen van onze oren om zich snel aan te passen aan wisselende geluidssterkten. Door dit verlies worden bijna alle dagelijkse geluiden als pijnlijk luid en onverdraaglijk ervaren.

Gezonde oren kunnen geluiden verwerken vanaf de gehoordrempel bij 0 dBA (bijna niet te horen) tot de pijngrens van ongeveer 130 dBA. Bij de gehooraandoening “recruitment” ligt de gehoordrempel veel hoger (bijv. bij 30 dBA) en de pijngrens veel lager (bijv. bij 100 dbA). Men zegt dan dat het dynamisch bereik sterk is afgenomen.
Dit betekent dat deze mensen heel slecht kunnen verstaan in een drukke omgeving en bovendien heel veel last hebben van wat voor anderen gewone geluiden zijn.

Sociale gevolgen.

Hyperacusis is geen levensbedreigende aandoening maar afhankelijk van de ernst kan het wel heel traumatisch zijn: heel angstwekkend, vooral in het begin en heel moeilijk om op het werk en thuis mee om te gaan. Op het sociale vlak zal het iemands mogelijkheden sterk inperken en zijn of haar leven drastisch veranderen.

Oorzaken.

Over de oorzaken van hyperacusis is nog weinig bekend.
Het zou kunnen worden veroorzaakt door:

• Blootstelling, vroeger en nu, aan hard lawaai op de werkvloer
• Blootstelling aan (te) harde muziek
• Hoofdletsel, waaronder “whiplash”
• Gebruik van bepaalde medicijnen
• Onvoorzichtig uitspuiten van het oor
• Een tumor in het hoofd
• Problemen met het kaakgewricht
• Ziekte van Lyme (tekenbeet).

Verder kan het een begeleidend symptoom zijn bij b.v.:

• Ziekte van Ménière
• William’s Syndroom (vertraagde ontwikkeling) Bell’s Palsy (acute verlamming van de aangezichtszenuw)
• Ziekte van Tay-Sachs (vorm van zwakzinnigheid)
• Fibromyalgie (chronische spierpijn)
• Autisme.

Volgens Amerikaanse gegevens is 40% van de mensen met een autistisch aandoening overgevoelig voor harde geluiden.
Sommige ouders van huilbaby’s vermoeden dat hun kind extra gevoelig is voor geluiden, al dan niet in combinatie met andere factoren.

Wat is er aan de hand?

Veel is er nog niet duidelijk maar de storing zou gezocht kunnen worden in het zgn. “efferente” deel van de gehoorzenuw. Dit regelt of remt het waarnemen van binnenkomende geluidsprikkels.

Waarschijnlijk hebben we te maken met een combinatie van elkaar versterkende factoren. De wetenschap is op dit punt nog niet ver genoeg om éénduidige aanwijzingen te kunnen geven. Er is nog te weinig bekend over hoe onze hersenen geluid verwerken. Het mechanisme in het slakkenhuis dat geluid opvangt, omzet en doorstuurt naar de hersenen is microscopisch klein en vrijwel onbereikbaar voor empirisch onderzoek.

Wat kan het leed verzachten?

Hyperacusis is op dit moment niet behandelbaar.

Contacten met lotgenoten, inzicht in de aandoening en aangepaste leefomstandigheden kunnen het leed helpen verzachten, waarbij vooral begrip van huisgenoten, familie, vrienden en kennissen, onontbeerlijk is, evenals de juiste instelling van degene die te maken heeft met hyperacusis

Artsen en specialisten kunnen een bijdrage leveren door de aandoening eerder te herkennen en te erkennen als een diep in het leven ingrijpende afwijking.
Ten behoeve van hen die problemen op het werk ondervinden zou het heel aanbevelingswaardig zijn indien de behandelende arts goede voorlichting kan geven aan keuringsinstanties.
Artsen hebben geen therapieën tot hun beschikking. Toch kan een arts door juiste voorlichting en advies aan zowel patiënt als keuringsinstantie bijdragen aan een verbeterd welzijn voor ieder die door de aandoening hyperacusis wordt getroffen.

Richtlijnen en tips voor het omgaan met Hyperacusis.

• Laat uw oren/gehoor altijd medisch en audiologisch onderzoeken op eventuele afwijkingen.
• Maak het u elke dag zo prettig mogelijk. Doe wat aangenaam is en laat na wat uw oren teveel belast, indien u de keus hebt.
• Zorg dat u over een (kleine) ruimte kunt beschikken waar het stil is.
• Thuis: Maak duidelijke afspraken met uw huisgenoten over hoe problemen kunnen worden opgelost. Haal er desnoods een derde bij die begrijpt wat het probleem is.
• Op het werk: Zorg voor begrip van anderen en voldoende ontspanning voor uzelf, ook al kost het u een paar trapjes op de maatschappelijke ladder (hoe moeilijk dat in de praktijk ook zal zijn!).
• Sociale contacten: Misschien moet u een deel ervan laten vallen? U kunt ook bedenken wat je samen nog WEL kunt doen inplaats van die dingen die niet meer kunnen. Bijvoorbeeld: niet meer (samen) muziek maken maar wel de natuur intrekken.
• Als u op visite gaat of een museum bezoekt en het geluid wordt u te veel, vraag dan of u zich een tijdje ergens kunt terugtrekken waar het stil is.
• Vraag of u een paar dagen eerder of later iemands verjaardag kunt vieren, dus op een moment dat het niet druk of lawaaierig is.
• Voor hobbies die te veel geluid maken kunt u op zoek gaan naar alternatieven.
• Gebruik eerst gehoorbescherming voor u iemand vraagt minder geluid te maken. Het is immers úw handicap waar u als eerste wat voor moet doen of laten!
• Weet dat u niet de enige bent die last heeft van een handicap.
• Weet ook dat niet alleen uzelf last heeft van uw handicap: ook de mensen die met u te maken hebben worden erdoor belast. Heb begrip voor die mensen en verwacht van hen niet meer dan wat redelijk en noodzakelijk is.
• Blijf uw handicap de baas! U beslist, niet uw handicap.

Tips voor omgang met mensen die hyperacusis hebben.

– Algemeen:

• Praat niet te hard, wel rustig en duidelijk.
• Praat niet door elkaar heen.
• Probeer lachsalvo’s te vermijden.
• Als een gesprek problemen geeft, zijn er alternatieven:
  • Brieven schrijven
  • Faxen
  • E-mailen of chatten ( internet.
  • Probeer geluiden van servies en bestek te beperken.
  • Vraag of er nog zaken zijn waarmee u de last van de hyperacusis kunt verminderen.

– Op bezoek BIJ iemand met hyperacusis
Neem geen drukke kinderen, blaffende/onrustige honden en andere druktemakers mee.
Kom niet met klakkende hakken op bezoek.
Is het moeilijk om met deze zaken rekening te houden, maak het bezoek dan niet te lang.

– Bezoek VAN iemand met hyperacusis
Zet geen (achtergrond-)muziek aan.
Draai geen machines op de achtergrond (was- en afwasmachine).
Probeer een (kleine) ruimte vrij te houden waar degene met hyperacusis desgewenst haar/zijn oren in stilte kan laten bijkomen.