Voor nogal wat mensen is sinusitis synoniem met drukkende pijn in het hoofd en rond de ogen. Sinusitis kan evenwel ook pijnloos verlopen. Een chronische sinusitis kan op langere termijn zelfs tot astmatische bronchitis leiden.
Er kunnen al dan niet poliepen (polypesis) aanwezig zijn. Deze poliepen kunnen van allergische oorsprong zijn.

Wat is de rol van de sinussen?

Sinussen zijn geen organen maar holtes, die als voornaamste functie hebben -u raadt het nooit- het hoofd wat minder zwaar te maken. Ze staan ook in voor de warmteregeling in de hersenen.

Verder spelen de sinussen een rol bij de resonantie van de stem, bij de bevochtiging van de hele neus-keel-oorzone en bij ons reukvermogen.

We hebben 4 paar sinussen die in de holtes van de aangezichts- en de schedelbeenderen liggen, aan weerszijden van de neusholtes.

Al naargelang hun ligging spreken we van kaaksinussen (onder de ogen, dicht bij de tandwortels), de zeefbeensinussen (tussen de ogen), de frontale sinussen (boven de oogkassen), en de wigvormige sinussen (achter de frontale sinussen).

Om correct te kunnen werken moeten de sinussen goed door de ademhalingslucht geventileerd en correct gedraineerd worden. Ze beschikken hiervoor over een drainage-opening, het “ostium”.

Bij een neusverstopping wordt de ventilatie van de sinussen gehinderd, waardoor we een zwaar, drukkend gevoel in dat deel van het aangezicht krijgen. Maar daarom hebben we nog geen sinusitis. Andersom kunnen we ook sinusitis hebben zonder dat er sprake is van een pijnlijk gevoel.
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen een acute sinusitis -de meest courante en meest frequente vorm van sinusitis die, mits een correcte behandeling, ongeveer 10 dagen duurt -en een chronische sinusitis, waarbij de klachten voortdurend weer opduiken of langer dan drie maanden duren, ondanks een behandeling.

Specifieke symptomen.

Sinusitis is een ontsteking veroorzaakt door een virus of een bacterie, zoals een verkoudheid. Ze gaat gepaard met een aantal specifieke symptomen.

Bij een acute sinusitis hebben we, al naargelang de getroffen sinussen, te kampen met hoofdpijn, pijn rondom de ogen of de neus die erger wordt bij het vooroverbuigen. Ze gaat gepaard met lichte koorts en een neusverstopping die wordt veroorzaakt door afscheidingen die, wanneer de besmetting toeneemt, geel tot groen kunnen worden. Men neemt aan dat bij volwassenen 2,5% van de verkoudheden uitdraaien op een acute bacteriële sinusitis, bij kinderen is dat zelfs 10%.

Chronische sinusitis is vaak minder pijnlijk. Artsen vermoeden dat er bij heel wat gevallen van herhaalde keelontsteking, bronchitis of zelfs astma sprake is van een sinusitis die ervoor zorgt dat de besmette kiemen langs de keel worden geëlimineerd.

Oorzaken.

Wanneer een sinusitis verscheidene keren opduikt of chronisch wordt, gaat de arts op zoek naar factoren die de aandoening in de hand werken. Het kan gaan om een agressieve omgeving (tabak, vervuiling door professionele of klimatologische omstandigheden, toxicomanie), een tandinfectie, neuspoliepen, verminderde weerstand (bv. door diabetes, gebruik van corticoïden, aids enz.) Er kan ook sprake zijn van een voedselallergie of van een allergische reactie op bepaalde geneesmiddelen (aspirine) of op pneumo-allergenen (huismijt, huisstof, dierenharen, pollen…).

Meer zeldzaam zijn schimmels in de neus of de sinussen, of een misvorming van de neuswand die aangeboren kan zijn of kan worden veroorzaakt door een ongeval.

Niet alle holtes zijn van bij de geboorte volledig ontwikkeld. De frontale sinussen bv. ontwikkelen zich samen met de schedel, en de kaakholtes komen pas volledig tot stand wanneer de definitieve tanden zijn doorgekomen.

Voor de leeftijd van 2 jaar komt sinusitis maar zelden voor, maar bij jonge kinderen loopt ruim 10% van de verkoudheden uit op een acute bacteriële sinusitis.

Ernstige complicaties ter hoogte van de sinussen rond de ogen, waarbij oogproblemen of neurologische klachten optreden, moeten door de arts van zeer nabij worden opgevolgd. Ze kunnen immers aanleiding geven tot abcessen die zeer dringend met antibiotica (intraveneus) moeten worden behandeld.

Onderzoek

Voor zijn diagnose gaat de arts verder op het klinisch onderzoek van de neus, de neuswand en de keel, en op een grondige anamnese (verloop van de aandoening en de klachten, familiale aandoeningen zoals allergie enz.) Door een lichte druk uit te oefenen op de plaatsen waar sinussen liggen, kan hij de geïnfecteerde zones opsporen. Door een rhinoscopia anterior kunnen de neusholtes in beeld worden gebracht. De huisarts zal ook navraag doen naar eventuele factoren die een herhaling van het probleem in de hand kunnen werken.

Voor meer doorgedreven onderzoek bij chronische sinusitis kunt u terecht bij een neus-keel-oorsspecialist. Hij kan een rhinoscopie via de keel uitvoeren, een nasale endoscopie (met een kleine camera), een radiologie en een scanner van de neus. Wanneer de sinusitis wordt veroorzaakt door een tandinfectie, wordt u doorverwezen naar een tandarts of een MKA (Mond-kaak-aangezicht) arts.

Behandeling.

Wanneer de diagnose acute sinusitis luidt, schrijft de arts een behandeling voor met een antibioticum indien de symptomen ernstig genoeg zijn (koorts …).Dit antibioticum werkt in op de bacterie die de infectie heeft veroorzaakt (streptokokken, stafylokokken, haemophilus influenzae of andere gekende infectieverwekkers). Hij zal ook ontstekingswerende middelen voorschrijven, een product dat plaatselijk het slijmvlies ontzwelt en/of pijnstillers.
Wanneer de behandeling goed wordt opgevolgd, moet na 3 dagen duidelijk verbetering merkbaar zijn. Na een tiental dagen moet de sinusitis volledig genezen zijn.

Chronische sinusitis gaat gepaard met specifieke problemen zoals een slechte neusventilatie, reukproblemen en een blijvende neusverstopping die op langere termijn aanleiding kan geven tot herhaalde bronchitis of luchtpijpontsteking, astma en oorproblemen (otitis, stemverlies enz.).
Er moet ook steeds worden gezocht naar bevorderende factoren. Indien nodig zal de specialist een sinuspunctie of een sinusspoeling uitvoeren, of een draineerbuisje plaatsen waarmee lokaal een geschikt antibioticum kan worden toegediend.

Dank zij de endoscopische technieken, die ook in ons land zeer goed ingeburgerd zijn, laat een sinusoperatie geen littekens na. Zo’n heelkundige ingreep komt frequent voor, en wordt bijvoorbeeld toegepast voor de behandeling van chronische sinusitis, van schimmels, de verwijdering van poliepen of een kankergezwel. De ingreep is vooral bedoeld om de ventilatie en de drainage van de neus te optimaliseren, m.a.w. om de sinussen terug hun oorspronkelijke functie te geven.